Beste lezer(es), gisteren volgde ik samen met een vriendin/collega het congres van Itam mee over mindful leidinggeven in organisaties. Ik maakte er kennis met de zelfdeterminatie theorie, die toont hoe je jezelf, je medewerkers, maar ook je kinderen het beste motiveert voor dat gedrag dat gewenst of nodig is.
Zo kan je als leidinggevende willen dat je medewerker zijn bureau verhuist in een kader van een reorganisatie, terwijl hij dit zelf niet wil, of kan je als moeder willen dat je dochter haar bord opeet, terwijl ze dit zelf niet wil. In beide gevallen is er geen intrinsieke motivatie en zal je een manier moeten vinden om hen te motiveren tot het gewenste gedrag.
Straffen/belonen
Vaak nemen we de toevlucht tot straffen of belonen. Idem dito bij het opvoeden van honden, weet ik uit eigen ervaring. Ik was een honden-leek en liet me coachen bij het opvoeden van mijn eerste beagle Frey. Ik koos voor bekrachtiging ipv straffen en dat was al vernieuwend in "honden-trainingsland".
Niet straffen betekent dat je de hond niets negatiefs toedient (bv. hem uitschelden of slaan) als hij niet doet wat je wil, maar ook dat je de hond geen positieve zaken wegneemt (bv. zijn eten of aaitjes wegnemen). Ik werkte met de bekrachtigingsmethodiek die werkt met het focussen op het positieve, het gedrag dat wel werkt, en dat gaan versterken door liefde, aaitjes, snoepjes te geven. Het ongewenste gedrag van de hond wordt zoveel als mogelijk genegeerd. Want ook straf is negatieve aandacht. De kern is hier: om de hond te motiveren tot bepaald gedrag, richt je jouw aandacht enkel op het positieve gedrag en ga je dat versterken. Je richt je aandacht weg van het negatieve, ongewenste gedrag en gaat dit niet straffen.
Om te motiveren, richt je jouw aandacht best enkel op het positieve gedrag en ga je dat versterken. Richt je aandacht weg van het negatieve, ongewenste gedrag.
Bij mensen dienen we blijkbaar nog een stap verder te gaan, zo stelt de zelfdeterminatietheorie, die de beste manier blijkt te zijn om mensen te motiveren. Ook bekrachtigen is 'fout' :-) of tenminste, niet constructief. Zingeving
De kern lijkt te liggen in het bieden van zingeving. Toon je kind, medewerker, of jezelf m.a.w. de diepere zin van waarom dat gedrag niet mag of juist wel gewenst is. Ik experimenteerde er deze ochtend nog mee toen ik mijn dochtertje (2 jaar) vertelde waarom ze niet met de knopjes van de wasmachine mag spelen: er gaat nl. energie en tijd van mij verloren om dit te herstellen, die ik niet kan besteden aan het in bad gaan met haar (de volgende geplande -leuke- activiteit), er gaat mogelijks water verloren als ze de machine in gang zou steken. Ik weet niet of ze het snapte, maar ze stopte wel meteen met spelen, terwijl het anders nogal lang duurt.
Blijkbaar werkt het bieden van een dieperliggende reden waarom iemand iets wel of niet zou doen zeer goed. We zoeken als mens allemaal naar de reden van ons bestaan.
Blijkbaar werkt het bieden van een dieperliggende reden waarom iemand iets wel of niet zou doen zeer goed. We hebben als mens drie basisbehoeften en zoeken allemaal naar de reden van ons bestaan: de zin van ons leven of onze job. Die drie universele psychologische basisbehoeften zijn autonomie, betrokkenheid en competentie. We willen allemaal in meer of mindere mate zelf invloed uitoefenen op ons leven/job (autonomie), ons verbonden voelen met anderen (betrokkenheid), en het gevoel hebben dat we aankunnen wat op ons pad komt, dat we bekwaam zijn (motivatie). Intrinsieke waarde en betekenis Als je als leidinggevende of moeder dus een motivatie kan bieden aan je medewerker of kind, die inhaakt op hun universele behoefte aan zingeving, rekening houdend met hun individuele behoefte aan inspraak en betrokken en competent zijn; dan pas kan je die ander écht motiveren om van bureau te verhuizen of om niet meer met de knoppen van de wasmachine te spelen.
Blijkbaar werkt deze vorm van motiveren door 'te koppelen aan iets dat intrinsieke waarde (=zin) heeft' veruit het best om bij medewerkers stress te doen dalen, taakgerichtheid te verhogen en prestatie te verhogen.
Blijkbaar werkt deze vorm van motiveren door 'te koppelen aan iets dat intrinsieke waarde (=zin) heeft' veruit het best om bij medewerkers stress te doen dalen, taakgerichtheid te verhogen en prestatie te verhogen. Onderzoek wees uit dat dit beter werkt in vergelijking met mensen willen motiveren tot gewenst gedrag (baby & wasmachine of medewerker & bureau) door hen iets van extrinsieke waarde aan te bieden, zoals geld of prestige. Bleek zelfs dat het sterke effect van zingeving/intrinsieke waarde afnam door er iets extrinsieke aan te koppelen zoals geld.
Key= inzicht in jezelf en de ander
De boodschap: leer jezelf, je kind, je medewerkers kennen, ontdek wat hen drijft, motiveert en zin geeft. Koppel datgene wat jij wenst dat ze doen aan iets wat hen zin geeft en persoonlijk motiveert. Ik weet dat mijn dochtertje graag zorg draagt voor de anderen in haar omgeving en dat ze dol is op leuke dingen samen doen, zoals spelen en in bad gaan.
Leer jezelf, je kind, je medewerkers kennen, ontdek wat hen drijft, motiveert en zin geeft.
Dus als ik haar vertel hoeveel tijd en energie het mij extra kost om het eten dat ze op de grond gooit op te rapen, en hoeveel tijd dat afdoet van het samen spelen; dan wordt ze gemotiveerd om het eten niet meer op de grond te gooien. (eindelijk: een oplossing! ;-)) In het geval van je medewerker, kan je de vraag om van bureau te verhuizen koppelen aan het tonen hoe belangrijk zijn/haar bijdrage is voor de goede werking van het team, als dat iets is dat belangrijk is voor die persoon. Speel in op de grotere zin en diepere betekenis van het gewenste gedrag, bv. voor de wereld, voor je gezin, voor de samenleving, ...
Speel in op de grotere zin en diepere betekenis van het gewenste gedrag, bv. voor de wereld, voor je gezin, voor de samenleving, ...
Ik heb hiermee alvast een extra handvat om mijn dochter te motiveren en ik wed dat jij wel een context vindt waarin je dit kan toepassen. Veel succes! Wens je concrete tools om dit cruciale zelfinzicht & inzicht in anderen te verkrijgen? Die bied ik je tijdens mijn trainingen talent- en energy management en tijdens mijn begeleiding naar een fris en helder brein. Graag tot gauw,
Sharon